Czym jest astygmatyzm? Przyczyny, objawy i leczenie astygmatyzmu

Astygmatyzm to powszechnie występująca wada wzroku, która wpływa na jakość widzenia zarówno z bliska, jak i z daleka. Charakteryzuje się zniekształceniem obrazu wynikającym z nieregularnego kształtu rogówki lub soczewki oka. W zdrowym oku rogówka i soczewka są regularnie zaokrąglone, co umożliwia prawidłowe skupienie światła na siatkówce. W przypadku astygmatyzmu światło wpadające do oka nie skupia się równomiernie, co prowadzi do rozmycia lub zniekształcenia obrazu, a sama soczewka oka przypomina piłkę do rugby.

Astygmatyzm – przyczyny astygmatyzmu

Astygmatyzm to wada, która może być spowodowana przez różne czynniki. Najczęstszą przyczyną jest dziedziczność, co oznacza, że astygmatyzm jest dziedziczny i może być przekazywany z pokolenia na pokolenie. Astygmatyzm występuje również w wyniku urazów oczu, operacji chirurgicznych, a także chorób, takich jak stożek rogówki (keratoconus), który prowadzi do stopniowego ścieńczenia i zmiany kształtu rogówki.

Rodzaje astygmatyzmu

Astygmatyzm dzieli się na kilka rodzajów, w zależności od kształtu rogówki i osi astygmatyzmu:

  • Astygmatyzm regularny – najczęstsza forma, gdzie rogówka jest zniekształcona, ale w sposób symetryczny.
  • Astygmatyzm nieregularny – rzadziej występująca forma, gdzie zniekształcenie rogówki jest nieregularne i często trudniejsze do skorygowania.
  • Astygmatyzm mieszany – kombinacja astygmatyzmu krótkowzrocznego i dalekowzrocznego.
  • Astygmatyzm rogówkowy – astygmatyzm spowodowany nieregularnym kształtem rogówki.
  • Astygmatyzm soczewkowy – spowodowany nieregularnym kształtem soczewki.

Astygmatyzm – objawy wady wzroku

Na czym polega? Objawy astygmatyzmu mogą być różnorodne, w zależności od stopnia wady. Najczęstsze objawy to:

  • Zamazane lub zniekształcone widzenie zarówno na bliskie, jak i dalekie odległości.
  • Trudności z koncentracją wzroku na tekstach lub obiektach.
  • Zmęczenie oczu, szczególnie po długim czytaniu lub pracy przy komputerze.
  • Częste bóle głowy, które mogą wynikać z nadmiernego wysiłku wzroku.
  • Problemy z widzeniem w nocy lub przy słabym oświetleniu.

Jak widzi osoba z astygmatyzmem? – objawy astygmatyzmu

Osoba z astygmatyzmem często widzi obraz jako rozmyty lub zniekształcony. Linia, która powinna być prosta, może wydawać się zakrzywiona, a przedmioty wyglądają jak rozmyte zarówno z bliska, jak i z daleka. Osoby z astygmatyzmem mogą również odczuwać trudności w widzeniu kontrastów, co dodatkowo wpływa na ostrość widzenia. Oprócz tego astygmatyk, u którego specjalista w czasie badania okulistycznego ustalił układ optyczny oka odpowiedzialny za ten stan, cierpi na częste lub chroniczne ostre bóle głowy i ma skłonności do migren.

Leczenie astygmatyzmu

Nasz wzrok pod kątem astygmatyzmu i krzywizny rogówki może sprawdzić wyłącznie badanie wzroku.  Korekcja astygmatyzmu polega na usunięciu przyczyny lub ułatwienia życia pacjentowi. Walką z tą wadą wzroku zależy od stopnia zwyrodnienia i wyboru metody przez pacjenta. Współczesna medycyna daje kilka skutecznych metod korekcji astygmatyzmu.

Okulary na astygmatyzm

Najprostszą i najczęściej stosowaną metodą korekcji astygmatyzmu są okulary na astygmatyzm. Okulary te wyposażone są w specjalne soczewki cylindryczne, które korygują zniekształcenie obrazu. Okulary na niezborność są szczególnie polecane dla pacjentów, którzy wolą tradycyjne metody korekcji wzroku.

Soczewki kontaktowe

Soczewek kontaktowych używa się do korekcji astygmatyzmu u pacjentów, którzy nie chcą nosić okularów.  Na rynku dostępne sa specjalne soczewki kontaktowe toric, które są zaprojektowane do korygowania astygmatyzmu, zapewniają bowiem wyraźne widzenie bez konieczności noszenia okularów. Soczewki te są dostępne w różnych wariantach, w tym w wersjach jednodniowych, miesięcznych czy rocznych.

Laserowa korekcja astygmatyzmu

Dla pacjentów, którzy chcą na stałe pozbyć się wady wzroku, dostępna jest laserowa korekcja astygmatyzmu. Zabieg ten polega na precyzyjnym modelowaniu kształtu rogówki za pomocą lasera, co pozwala na trwałe poprawienie widzenia. Laserowa korekcja astygmatyzmu jest skuteczna i bezpieczna, a jej efekty są długotrwałe.

Astygmatyzm – test i diagnoza

Jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy astygmatyzmu, Twoje oko ma nietypową reakcję wzroku na wiązkę promieni świetlnych, bądź wiesz, że masz astygmatyzm dziedziczny, skonsultuj się z okulistą w celu przeprowadzenia odpowiednich badań diagnostycznych. Podstawowym narzędziem jest test na astygmatyzm. Obejmuje on różnorodne procedury, takie jak badanie refrakcji, które mierzy, jak światło załamuje się w oku, oraz keratometrię, analizującą kształt rogówki. Dodatkowo przeprowadza się badanie ostrości wzroku, dalekowzroczność, które ocenia, jak dobrze pacjent widzi obiekty na różnych odległościach. Dzięki temu kompleksowemu testowi można precyzyjnie zdiagnozować rodzaj i stopień wady wzroku, co jest kluczowe dla dobrania skutecznej metody korekcji, czy to w formie okularów, soczewek kontaktowych, czy zabiegu chirurgicznego.

Czy astygmatyzm można wyleczyć – czy to możliwe?

Wielu pacjentów zastanawia się, czy wadę tę można wyleczyć na stałe. Odpowiedź zależy od indywidualnego przypadku, od tego jakie są przyczyny i leczenie tej wady.  Z całą pewnością astygmatyzm można skutecznie korygować za pomocą okularów, soczewek lub zabiegów laserowych, które trwale poprawiają ostrość widzenia. Jednak całkowite wyleczenie astygmatyzmu jest możliwe głównie za pomocą laserowej korekcji, która eliminuje potrzebę noszenia okularów lub soczewek.